Kmo's en duurzaamheidsrapportage: wat u moet weten voor uw bedrijf

Bereid u voor op een golf van duurzaamheidsvragen van banken, stakeholders en klanten

In januari 2025 is de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) officieel in werking getreden, met als eerste doelgroep grote beursgenoteerde ondernemingen. Kort daarna veroorzaakte het Omnibus-voorstel van de EU flink wat opschudding, wat meteen leidde tot het uitstel van de verdere uitrol van deze regelgeving. Het voorstel bevat ook suggesties om de impact van de CSRD op kleinere bedrijven te beperken, waardoor zij mogelijk worden uitgesloten van directe rapportageverplichtingen. De huidige voorstellen schommelen tussen een toepassing op bedrijven vanaf 500 tot zelfs 5000 werknemers—een duidelijk teken van het grote debat rond duurzaamheidsregulering. Tegen eind dit jaar wil de EU duidelijkheid scheppen over het verdere traject.

Maar vergis u niet: kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) zullen nog steeds worden beïnvloed, zij het indirect, omdat de richtlijn inzet op transparantie over de volledige waardeketen. Dit betekent dat, als uw bedrijf levert aan een organisatie die onder de CSRD valt, u verplicht zal worden om duurzaamheidsdata aan uw klant te bezorgen.

De Belgische overheid heeft bij de invoering van de CSRD geprobeerd kmo’s te beschermen, maar de impact zal hoe dan ook voelbaar zijn. Bedrijven die wél onder de CSRD vallen, zullen hun leveranciers (waaronder ook kmo’s) om heel wat gedetailleerde duurzaamheidsinformatie vragen. Dit kan overweldigend aanvoelen, gezien de hoeveelheid en complexiteit van de gevraagde gegevens.

Bovendien is er een financieel risico verbonden aan onvoldoende klimaatactie: bedrijven die hun ecologische voetafdruk niet verlagen, kunnen te maken krijgen met hogere kosten zoals CO₂-heffingen, hogere rentevoeten op leningen of een verminderde toegang tot investeerders. Met andere woorden, de vraag is niet óf kmo’s vragen zullen krijgen over hun duurzaamheidsimpact, maar wanneer. En wat nog zorgwekkender is: leveranciers die niet aan deze verwachtingen voldoen, lopen het risico om klanten te verliezen.

 

De Belgische beschermingsmaatregelen voor kmo’s

Hoewel België relatief laat was met het omzetten van de CSRD-richtlijn in nationale wetgeving, bracht dit uitstel ook voordelen met zich mee voor kmo’s. Het parlement heeft bezorgdheden over de administratieve lasten van CSRD-rapportering aangepakt met enkele pragmatische oplossingen:

• Kmo’s zijn enkel verplicht te rapporteren op basis van de Vrijwillige Duurzaamheidsrapporteringsnormen voor kmo’s (VSME – Voluntary Sustainability Reporting Standards for SMEs).
• Kmo’s kunnen niet verplicht worden om een externe controle van hun gegevenskwaliteit te laten uitvoeren. Externe verificatie blijft een optie, maar is volledig vrijwillig-grote bedrijven mogen dit wettelijk niet afdwingen.

 

Wat houden de Vrijwillige Rapporteringsnormen voor KMO’s (VSME) in?

De VSME zijn ontwikkeld om vrijwillige duurzaamheidsrapportering mogelijk te maken voor niet-beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) die niet rechtstreeks onder de CSRD vallen.

Belangrijke kenmerken:

De VSME zijn niet wettelijk bindend, maar sluiten wél aan bij de principes van de CSRD. Ze volgen de vereisten van de Europese duurzaamheidsrapporteringsnormen (ESRS), maar passen vereenvoudigde en evenredige richtlijnen toe om de complexiteit voor kmo’s te beperken.

Focus op milieurapportering

De grootste uitdaging voor kmo’s ligt in het verzamelen van gegevens over hun koolstofvoetafdruk via een CO₂-analyse. Binnen het VSME-kader geldt het volgende:

• Rapportering over Scope 1 (directe uitstoot) en Scope 2 (indirecte uitstoot door energieverbruik) is vereist.
• Rapportering over Scope 3 (indirecte uitstoot in de waardeketen) is optioneel, maar wordt aanbevolen voor een vollediger en effectiever koolstofreductiebeleid.

 

Hoe begint u aan uw duurzaamheidsrapportering?

1) Identificeer relevante metrieken
De eerste stap is het identificeren van de relevante meetpunten en gegevens voor uw organisatie. U dient na te gaan welke ESG-thema’s volgens de VSME-rapportageprincipes het meest van toepassing zijn op uw bedrijfsactiviteit. Zo zullen onderwerpen zoals waterverbruik of vervuiling wellicht niet relevant zijn voor een dienstverlenend bedrijf.

2) Verzamel de juiste data
Zodra u de materiële thema’s hebt bepaald, kunt u beginnen met het verzamelen van de nodige data. Bij milieu-impact gaat het vaak om technische data. Een goede eerste stap is een CO₂-analyse, die een helder beeld geeft van uw koolstofvoetafdruk. Omdat dit proces complex en tijdrovend kan zijn, start u hier best vroeg mee om vooruitgang te boeken.

3) Maak gebruik van ondersteuning binnen uw sector
Indien beschikbaar, neem contact op met uw sectororganisatie. Veel beroepsverenigingen ondersteunen hun leden via initiatieven zoals:

• Het faciliteren van sectorbrede analyses
• Het aanbieden van opleidingen en hulpmiddelen
• Het organiseren van collectieve duurzaamheidsacties

Wij hebben al meerdere van deze initiatieven ondersteund, met duidelijke voordelen tot gevolg:

• Eenvoudigere rapportering dankzij sectornormen
• Lagere kosten door gedeelde middelen
• Grotere concurrentiekracht binnen de sector

Door deze stappen te volgen, vereenvoudigt u uw duurzaamheidsrapportering én bouwt u tegelijk aan een stevig fundament voor langetermijnimpact.

Wilt u hier meer over weten? Lees dan zeker over onze samenwerking met:

• BKV, de Belgische nationale beroepsvereniging voor verhuisbedrijven
• Be-cold, de Belgische federatie voor koel- en vrieslogistiek

 

Andere bronnen

Klaar om dieper in het onderwerp te duiken? Hier zijn enkele bronnen die wij aanbevelen:

• EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) ontwikkelde de VSME-normen en biedt uitgebreide informatie én verduidelijkende YouTube-video’s op hun website.
• Onze online academy bevat een cursus over hoe u uw duurzaamheidsrapportering aanpakt, inclusief een module over de VSME-standaarden.

• Wilt u verder kijken dan rapportering alleen? Plan vooruit en krijg een overzicht van alle stappen in uw duurzaamheidsreis via onze blog over dit thema.

Nog vragen?

Wilt u liever een persoonlijk gesprek? Neem gerust contact met ons op—we helpen u graag verder!