Data als fundament voor een succesvolle duurzaamheidsstrategie

Een datagedreven aanpak voor duurzaamheid

Wanneer wij klanten begeleiden bij hun duurzaamheidsaanpak, starten we altijd met een cruciale eerste stap: het verzamelen van alle noodzakelijke data. Om uw ecologische impact correct te beoordelen en kansen voor koolstofreductie te identificeren, is nauwkeurige informatie essentieel. Data van lage kwaliteit kunnen leiden tot een over- of onderschatting van emissies, wat resulteert in onduidelijke reductiepaden, vage KPI’s, mogelijk hogere compensatiekosten en een minder gunstige positie ten opzichte van concurrenten. Hoe beter de kwaliteit van uw data, hoe gerichter en effectiever uw strategie voor koolstofreductie. Een sterke basis is essentieel voor bedrijven, maar in de praktijk blijft de uitvoering uitdagend.

Onze aanpak? Een langetermijnplan in verschillende fasen, beginnend met een grondige CO₂-analyse. Deze analyse helpt ons verbeterpunten te identificeren, zowel op het vlak van duurzaamheid als datakwaliteit. Op basis van deze inzichten stellen we het kader op voor uw duurzaamheidsstrategie, waarna we focussen op de verdere verbetering van de datakwaliteit.

Data verzamelen met een CO₂-analyse

Onze eerste stap is vaak een CO₂-analyse. Dit stelt ons in staat om de ecologische impact van uw organisatie over de volledige waardeketen te beoordelen en verbeterpunten bloot te leggen. Hoewel deze analyse zich alleen richt op de milieupijler binnen een bredere ESG-strategie (Environmental, Social, Governance), vormt ze een beproefde methode om duurzame actie te ondernemen. Uit ervaring weten we dat het in kaart brengen van koolstofemissies voor veel organisaties een uitdaging vormt, gezien de complexiteit van het proces. Daarom starten we meestal hier.

De vier niveaus van datakwaliteit

Een nauwkeurige CO₂-meting hangt sterk af van de kwaliteit van uw data. We onderscheiden vier niveaus van datakwaliteit, variërend van het sterkste (leveranciersspecifieke data) tot het zwakste (financiële data). Om aan de CSRD-normen te voldoen, moet de datakwaliteit minimaal het gemiddelde niveau (derde niveau hieronder) bereiken.

1: Leveranciersspecifieke data

Leveranciersspecifieke data zijn emissiegegevens voor een specifiek product of dienst, verstrekt door de leverancier, die de volledige levenscyclus tot aan de aankoop omvatten. De markt evolueert geleidelijk naar een groter gebruik van deze gegevens, wat het proces van dataverzameling aanzienlijk vereenvoudigt. Door deze gegevens rechtstreeks bij leveranciers op te vragen, vermindert de noodzaak om zelf uitgebreide data te verzamelen. Leveranciersspecifieke data zijn bovendien het meest accuraat en vormen de beste basis voor een gerichte en effectieve koolstofreductiestrategie.

2: Hybride data

Hybride data zijn een combinatie van gemiddelde en leveranciersspecifieke data. Dit is bijvoorbeeld nuttig wanneer een leverancier de Scope 1- en 2-emissies van zijn product kan aanleveren, maar geen gegevens beschikbaar heeft over het afval dat tijdens het productieproces ontstaat. In dat geval wordt de afvalimpact berekend op basis van sectorale gemiddelden. Dit dataniveau is vrij complex, omdat het zowel gegevens van leveranciers voor Scope 1 en 2 als specifieke emissiefactoren combineert. Daarom zijn hybride data vaak niet beschikbaar binnen veel organisaties.

3: Gemiddelde data

Bij het gebruik van gemiddelde data kunnen we uw emissies berekenen op basis van fysieke data van activiteiten of producten, vermenigvuldigd met de relevante emissiefactoren.

4: Financiële data

Bij het gebruik van financiële data kunnen emissies enkel berekend worden op basis van de financiële waarde van een product of dienst, vermenigvuldigd met een financieel gebaseerde emissiefactor.

Emissiefactoren zijn coëfficiënten die de hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen per eenheid activiteit, product of uitgave weergeven. Ze maken het mogelijk om emissies te schatten voor verschillende activiteiten of goederen, zelfs wanneer directe metingen niet haalbaar zijn. Deze emissiefactoren worden doorgaans gehaald uit erkende databanken, overheidsinstanties en sectorspecifiek onderzoek.

Verbetering van datakwaliteit

Hoewel een CO₂-analyse doorgaans voldoende informatie biedt om een eerste inschatting van uw koolstofimpact te maken, is het niet ongebruikelijk dat bepaalde datapunten verdere optimalisatie vereisen.

Precieze informatie is niet altijd beschikbaar voor elk onderdeel van de waardeketen en wanneer dit wel het geval is, kan de kwaliteit soms onvoldoende zijn.

In onderstaande tabel ziet u een realistische weergave van datacategorieën en hun respectieve kwaliteitsniveau voor een dienstverlenend bedrijf. De categorie met het grootste aandeel in emissies, namelijk Scope 3 upstream ingekochte goederen en diensten, heeft de laagste datakwaliteit. Dit betekent dat de inschatting van de werkelijke emissies onnauwkeurig en vertekend is, wat kan leiden tot onaangepaste reductiemaatregelen en hogere compensatiekosten.

Laten we dit bekijken vanuit een ander perspectief. In onderstaand voorbeeld heeft een cementproducent koolstofemissies gemeten op basis van financiële data versus gemiddelde en leveranciersspecifieke data. Zoals u kunt zien, resulteren de financiële data in emissieniveaus die bijna vier keer hoger liggen dan de werkelijke waarden op basis van leveranciersspecifieke data!

Dit betekent echter niet dat er in de tussentijd geen actie ondernomen kan worden. Het geeft enkel aan dat sommige meetgegevens op lange termijn verder geoptimaliseerd kunnen worden. Dit is belangrijk, omdat een lage datakwaliteit vaak leidt tot een overschatting of onderschatting van uw koolstofuitstoot. Hoe specifieker en nauwkeuriger de data, hoe beter we uw ecologische impact kunnen beoordelen. Dit leidt tot:

• Een gerichtere en effectievere strategie voor impactreductie
• Voldoen aan de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): deze richtlijn vereist minimaal data van gemiddelde kwaliteit. Financiële data voldoen niet aan deze eis. Zelfs als uw bedrijf niet rechtstreeks onder de CSRD valt, kunnen uw klanten dat wel, wat betekent dat zij kwalitatieve data van u nodig hebben.
• Een sterkere concurrentiepositie: duurzaamheid is een belangrijk verkoopargument geworden en beïnvloedt vaak aankoopbeslissingen. Als uw bedrijf een duurzaam product of dienst aanbiedt of inspanningen heeft geleverd om de CO₂-voetafdruk te verkleinen, is het verstandig om dit te communiceren. Kwalitatieve data voegen daarbij de nodige transparantie en geloofwaardigheid toe aan uw duurzaamheidsclaims.

Volgende stappen

Na de eerste analyse en het uitstippelen van uw toekomstige duurzaamheidsstrategie, staan we pas aan het begin van het traject. Mogelijke vervolgstappen zijn:

• Het verbeteren van de kwaliteit van emissiedata door gedetailleerdere informatie bij uw leveranciers op te vragen
• De CO₂-analyse jaarlijks herhalen om de voortgang te monitoren en de datakwaliteit verder te verbeteren
• Voor productiebedrijven: het uitvoeren van een levenscyclusanalyse (LCA), die de impactanalyse uit de CO₂-analyse aanvult met een bredere scope. Een LCA onderzoekt de volledige levenscyclus van een product, van de grondstofwinning tot de afvalverwerking, en bestrijkt meer milieueffecten dan alleen de opwarming van de aarde (waar CO₂ een onderdeel van is)

Hulp nodig?

Heeft uw organisatie duurzame ambities, maar zoekt u ondersteuning bij het verkrijgen van inzicht in uw impact en het aanpakken van de uitdagingen rond dataverzameling? Neem contact met ons op!